بررسی اثر میزان خشکسالی و گرد و غبار بر شیوع بیماری سل در شهرستان زابل
 

محمد ملکوتیان^۱‌، مصطفی میش مست نهی^۲*
 

مقدمه: ســل یــک بیمــاری باکتریــال مــزمن است که از طریق ریز قطرات تنفسی گلو و ریه افراد مبتلا به سل ریوی از طریق هوا به افراد دیگر منتقل می‌شود. با توجه به خشکسالی در منطقه سیستان، افزایش درجه حرارت، وضعیت بارندگی، وزش طوفان‌های شدید و گرد و غبار بر ابعاد شیوع این بیماری افزوده است.
روش بررسی: این پژوهش توصیفی– تحلیلی در بازه زمانی ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۴ با استفاده از داده‌های هواشناسی و آمار ۱۰ ساله مبتلایان به بیماری سل در شهرستان زابل، بر روی ۶۲ بیمار مبتلا به سل که درمان شده بودند، انجام شد. جهت شناخت عوامل مؤثر بر بیماری از پرسشنامه محقق ساخته‌ استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری تحلیلی همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد. داده‌ها در نرم‌افزار آماری SPSS نسخه ۲۲ وارد شد.
یافته ­ها: بررسی داده‌های اقلیم‌شناسی نشان‌ داد که در ۱۰ سال گذشته، سرعت وزش باد رو به افزایش بود و روند صعودی را طی نمود. بین مبتلایان به بیماری سل و میانگین بارندگی سالانه همبستگی منفی وجود داشت ( P≤0.014 ). نتایج حاصل از آزمون رگرسیون نشان داد سرعت باد بر میزان شیوع بیماری سل تا حد زیادی مؤثر بود (٠/٧١١=‌P).
بحث و نتیجه‌گیری: جهـت کنتـرل بیمـاری سـل توصیه می‌شود غربـالگری دوره‌ای منظم، آموزش مداوم، ارائه خـدمات و مراقبـت‌هـای ویـژه بـه طـور جدی‌تری برنامه‌ریزی و اجرا گردد و تمهیدات لازم برای کنترل گرد و غبار از طرق مناسب از جمله مالچ پاشی، افزایش پوشش گیاهی و نظیر این موارد انجام گیرد.
 
واژگان کلیدی: بیماری ســل، خشکسالی، گرد و غبار، اداره هواشناسی، زابل
 
ارجاع: ملکوتیان محمد، میش مست نهی مصطفی.  بررسی اثر میزان خشکسالی و گرد و غبار بر شیوع بیماری سل در شهرستان زابل. مجله پژوهش ­های سلامت محور ۱۳۹۷؛ ۴(۱): ۱۱-۱.