بررسی رابطه خودمراقبتی و سواد سلامت با سلامت روانی در بین شهروندان شهر تبریز
 
محمدباقر علیزاده اقدم^۱*، کمال کوهی^۲، محمد قلی‌زاده^۳

۱. دانشیار، گروه علوم اجتماعی، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی،  دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
۲. دانشیار، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، مؤسسه تحقیقات اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
۳. کارشناس ارشد، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران.
* نویسنده مسئول: تبریز، بلوار ۲۹ بهمن، دانشگاه تبریز، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، گروه علوم اجتماعی 
تلفن: ۰۴۱۳۳۳۹۲۲۶۹                                   Email: m.alizadeh@tabrizu.ac.ir             
چکیده:      
مقدمه: با توجه به اهمیت سلامت روانی در زندگی فردی و خانوادگی افراد و هزینه‌های بالای سیستم بهداشتی در جهان امروز، افراد بایستی با کسب مهارت‌های فردی در حفظ و ارتقای سلامت خویش تلاش کنند. در این راستا، خود‌مراقبتی و سواد سلامت به عنوان ابزارهایی پویا و در دسترس افراد می‌توانند نقش تعیین کننده‌ای در جهت ایجاد عدالت و برابری در زمینه سلامت روانی باشند.
روش بررسی: پژوهش حاضر، مطالعه‌ای توصیفی- تحلیلی بود که بر روی ۴۱۴ نفر از شهروندان بالای ۱۵ سال شهر تبریز که با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شده بودند، انجام شد. جهت گردآوری داده‌ها از پرسشنامه‌های سلامت عمومی دارای سه بعد، پرسشنامه سواد سلامت دارای ابعاد پنجگانه سواد خواندن، دسترسی، فهم، ارزیابی و تصمیم‌گیری و برای سنجش خودمراقبتی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری تی، فیشر، همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چند متغیره استفاده گردید. داده‌ها به وسیله نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۲ تجزیه‌و‌تحلیل شدند.
یافته‌ها: بر اساس نتایج تحقیق،  میانگین سلامت روانی افراد برابر با ٥٨/٣٨، میانگین خودمراقبتی افراد ٥٤/٤٦ و میانگین سواد سلامت افراد نیز برابر با ٧٧/٢٠ بود. بین متغیرهای سن، میزان خودمراقبتی و سواد سلامت با سلامت روانی رابطه معنادار مثبتی وجود دارد.
بحث و نتیجه‌گیری: مطالعه حاضر لزوم توجه به آموزش و مسئولیت‌پذیری در قبال سلامت روانی را نشان می‌دهد که در سایه آن افراد با داشتن اطلاعات و دانش در زمینه سلامتی می‌توانند از سلامت خود مراقبت کنند و احساس مسئولیت بیشتری در قبال سلامت خود داشته باشند.
 
واژگان کلیدی: سواد سلامت، خودمراقبتی، سلامت روانی، شهروندان
 
ارجاع: علیزاده اقدم محمدباقر، کوهی کمال، قلی‌زاده محمد.  بررسی رابطه خودمراقبتی و سواد سلامت با سلامت روانی در بین شهروندان شهر تبریز. مجله پژوهش ­های سلامت محور ۱۳۹۵؛ ۲(۴): ۳۹۴-۳۸۱.