ارزیابی محلات شهری بر اساس مؤلفه‌های سلامتی، ایمنی و زیست‌ محیطی در شهر مشهد

رستم صابری‌‌فر^۱*

<sup>۱. دانشیار، گروه برنامه ریزی شهری دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
* نویسنده مسئول: مشهد، بلوار معلم، معلم ۷۱، صندوق پستی ۴۳۳-۹۱۷۳۵                                     
تلفن: ۰۵۱۳۸۶۸۳۹۰۰۰                                       Email: saberifar@yahoo.com
چکیده:</sup>

مقدمه: سلامتی و ایمنی ساکنین محلات، ارتباط نزدیکی با سلامتی و ایمنی محیط آن‌ها دارد که از طریق همگرایی و چینش هم‌افزای نیروی انسانی، امکانات و تجهیزات، به دست می‌آید. بنابر ادعای مدیران شهری مشهد، سیستم کنترل سلامتی، ایمنی و زیست‌محیطی هم اکنون در این شهر در حال اجرا است. به همین منظور، این بررسی با هدف ارزیابی وضعیت سلامتی، ایمنی و شرایط زیست‌محیطی مناطق سیزده‌گانه شهر مشهد انجام گردید.
روش بررسی: این بررسی از نوع توصیفی- تحلیلی بود که در بازه زمانی خرداد ۱۳۹۵ تا مهر ۱۳۹۶ در سیزده منطقه شهری و ۱۳۰ محله شهری مشهد انجام شد. وضعیت آب، آلودگی، امواج آسیب‌زا، تقاطع‌ها، ایمنی در حوادث، مدیریت زباله و گذرگاه‌های امن با استفاده از چک لیست‌های محقق ساخته، مصاحبه و مشاهده گردآوری شد. برای تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری K-S تک نمونه‌ای و کروسکال والیس و برای تحلیل داده‌ها  از نرم افزار SPSS نسخه ۲۲ استفاده شد.
یافته‌ها: نتایج نشان داد که به جز محلات مناطق ۱۲، ۱۱، ۱ و ۹ که از نظر شاخص‌های مورد بررسی در حد متوسط و بالاتر بودند، سایر محلات پایین‌تر از حد متوسط قرار داشته و محلات واقع در مناطق ۴، ۳، ۵ و ۲ در مرز هشدار قرار داشتند. بین وضعیت مؤلفه‌های سلامت، ایمنی و زیست‌محیطی با محل سکونت ارتباط آماری معنادار دیده شد. 
بحث و نتیجه‌گیری: از آنجا که محلاتی که شرایط بحرانی‌تری داشتند، عمدتاً متعلق به بخش‌های حاشیه‌ای و محروم‌تر بودند، ضرورت دارد تا نظام بودجه‌بندی و تخصیص اعتبار به مناطق و محلات شهری، دچار تحول اساسی گردد.
 

واژگان کلیدی: ایمنی، سلامتی، محیط زیست، محلات شهری، شهر مشهد
 
ارجاع: صابری‌فر رستم. ارزیابی محلات شهری بر اساس مؤلفه‌های سلامتی، ایمنی و زیست‌ محیطی در شهر مشهد. مجله پژوهش­های سلامت محور ۱۳۹۶؛ ۳(۳): ۲۵۲-۲۳۷.