بررسی رابطه بین عملکردهای مختلف پارک­ های شهری با سلامت  روانی سالمندان 
رستم صابری فر^۱

۱. دانشیار، گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
* نویسنده مسئول: مشهد، بلوار معلم، معلم ۷۱
تلفن: ۰۰۵۱۳۸۶۸۳۹۰۰                                  Email: saberifar@yahoo.com            

چکیده:
مقدمه: تأمین فضاهای شهری مناسب، به خصوص فضاهای باز و طبیعی، تأثیر غیرقابل انکاری بر دستیابی به شهرهای سلامت محور و به خصوص تأمین سلامت روان سالمندان دارد. به همین منظور، این بررسی با هدف ارزیابی این فضاها در شهر مشهد انجام شد.
روش بررسی: این مطالعه توصیفی - تحلیلی به صورت مقطعی در تابستان سال ۱۳۹۷ در ۱۳ منطقه شهرداری شهر مشهد و بر روی ۴۸۰ نفر از شهروندان که به روش تصادفی طبقه‌بندی شده، انتخاب شده بودند، به انجام رسید. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ و پرسشنامه محقق ساخته برای عملکرد پارک‌ها بود. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های آماری تحلیل واریانس یک طرفه، تی تست و همبستگی پیرسون تحلیل شدند. از نرم‌افزار آماری SPSS نسخه ۲۰۱۹ جهت تحلیل داده‌ها استفاده شد.
یافته‌ها: بین عملکردهای نیروبخشی، جلوگیری از استرس و نگرانی، تأمین هوای پارک‌ها، متغیرهای قومیت، وضعیت اشتغال، وضعیت تأهل، درآمد و تحصیلات با سلامت روانی سالمندان رابطه آماری معناداری وجود داشت اما بین عملکردهای تأمین ارزشمندی و سرگرمی و همچنین متغیرهای سن، پوشش بیمه‌ای، جنسیت، محل تولد و تعداد فرزندان با سلامت روان سالمندان رابطه آماری معناداری دیده نشد. 
بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به نقش غیرقابل انکار پارک‌ها در تغییر روحیه و سلامت سالمندان، لازم است سیاست‌گذاران بخش سلامت و برنامه‌ریزان شهری در طراحی این‌گونه فضاها به نیازهای خاص این گروه از جمله حذف پستی و بلندی‌های مسیرها، طراحی فضاهای خاص برای انجام ورزش‌های سبک، طراحی نرده در کنار مسیرهای شیب‌دار و طراحی مکان‌های تجمع برای بحث و گفتگو در خارج از مسیرهای تردد، اقدام نمایند.
 
واژگان کلیدی: شهر سلامت محور، فضاهای سبز، سلامت روان، پارک‌های شهری، سالمندان
 
ارجاع: صابری فر رستم. بررسی رابطه بین عملکردهای مختلف پارک‌های شهری با سلامت  روانی سالمندان. مجله پژوهش­های سلامت محور ۱۳۹۷؛ ۴(۳): ۳۰۰-۲۸۹.