بررسی عوامل مؤثر بر وقوع خطاهای دارویی و عدم گزارش‌دهی پرستاران بخش‌های بستری

حسین ابراهیمی‌پور^١، پیام محمودیان^٢، سیده الهه حسینی^٢، سعید طباطبایی^٣، شاپور بدیعی^٤،

 علی وفایی نجار^١، هاجر حقیقی^٢*

  دریافت مقاله:٩٤/٠٨/١١                  دریافت مقاله اصلاح شده:١٢/١١/ ٩٤              پذیرش مقاله:٩٤/١٢/١٩

٢. کارشناس ارشد، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

٣. دانشجوی دکترا‌،دانشکده بهداشت،دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

٤. استادیار، دانشکده طب سنتی، استادیار، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

*نویسنده مسؤول:مشهد، خیابان دانشگاه، دانشگاه ١٨، دانشکده بهداشت.

تلفن:09134418276                                                Email:haghighih911@mums.ac.ir

مقدمه: خطای دارویی در هر یک از مراحل فرآیند تجویز و توزیع دارو ممکن است رخ دهد و چون یک پرستار در یک شیفت می‌تواند بیش از ٥٠ دارو را به بیماران بدهد، در خط اول اشتباهات دارویی قرار می‌گیرد. این مطالعه با هدف بررسی نظرات پرستاران نسبت به عوامل مرتبط با عدم گزارش خطاهای دارویی در یکی از بزرگترین بیمارستانهای آموزشی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه توصیفی- تحلیلی که به شیوه مقطعی انجام شد، پرسشنامه خطاهای دارویی شامل ٦٦ سؤال بود که بین ١٠٠ نفر از پرستاران بخش‌های مختلف بیمارستان که به صورت طبقه‌ای و تصادفی ساده شده بودند، توزیع شد. در این پژوهش از آماره‌های توصیفی برای تعیین مهم‌ترینخطاهای رخ داده و دلایل آن‌هااستفادهشدوآزمون‌های تحلیلی نظیر آنالیز واریانس یک طرفه و تی مستقل برای تعیین رابطه بین عوامل بروز خطاهای دارویی و عدم گزارش‌دهی خطاها با عوامل دموگرافیک پرستاران به کار گرفته شد. تحلیل داده‌هابااستفادهازنرم‌افزارSPSS نسخه 18 انجام گرفت.

یافته‌ها: ٨٧/٦% پرستاران مورد بررسی زن، ٨٥/٩% متأهل و ٤٧/١% پرستار در گردش بودند. " دادن دارو دیرتر یا زودتر از زمان مقرر " (٤٨/٨%) بیشترین خطای رخ داده، "ترس از درگیر شدن با مراجع قانونی" (١/٥٣±٣/٤٨) مهم‌ترین علت عدم گزارش خطا و " بارکاری زیاد و انجام کار خارج از توان" (١/١±٤/١٨)،مهم‌ترین دلیل بروزخطای دارویی عنوان شده‌اند.

بحث و نتیجه‌گیری: اشتباهات دارویی، هرچند جزیی، می‌تواند باعث عوارض نامطلوبی در بیماران شود و برای کاهش آن برگزاری کلاس‌های بازآموزی در ارتباط با اطلاعات داروشناسی، تشویق پرستاران در جهت گزارش‌دهی اشتباهات دارویی و واکنش مثبت مدیران پرستاری نیاز است.

واژگان کلیدی: خطاهای دارویی، پرستاران، عدم گزارش‌دهی، بخش‌های بستری، بیمارستان آموزشی

ارجاع: ابراهیمی‌پورحسین، محمودیان پیام، حسینی سیده الهه، طباطبایی سعید، بدیعی شاپور، وفایی نجار علی، حقیقی هاجر.بررسی عوامل مؤثر بر وقوع خطاهای دارویی و عدم گزارش‌دهی پرستاران بخش‌های بستری. مجله پژوهش‌های سلامت محور ١٣٩٤؛ ١(٣): ٢٥٣-٢٤١.